سقف تیرچه بلوک، بدنبال راهکارِ حذف حجم بتن اضافی و سبک سازی سقف، ایجاد شد. در ساخت این سقف ساختمانی، از تیرچه، بلوکِ پرکننده، بتن و میلگرد استفاده میشود. اما محدودیت‌هایی مثل محدودیت دهانه و وزن بار مرده این سقف، باعث شد تا فعالین صنعت، به فکر تکنولوژی‌های جایگزین بیفتند.
با مقایسه سقف یوبوت و تیرچه بلوک و بررسی مزایا یوبوت، می‌توان یوبوت را یکی از گزینه‌های مطلوب برای جایگزینی با سقف تیرچه بلوک، برآورد کرد.
- سقف یوبوت، با داشتن مقطع I شکل، (دو دال در بالا و پایین بلوک‌های یوبوت و همچنین جان‌های متعامد )، سقفی با صلبیت بالا را ایجاد می‌کند. در نتیجه، علاوه بر مقاومت در برابر زلزله، مزیت کاهش ارتعاش هم به سازه اضافه میشود.
- سقف یوبوت، قابلیت پوشش دهانه‌های بلند، تا ۲۰ متر را دارد، این در حالیست که برای استفاده از تیرچه بلوک، در دهانه‌های بیش از ۷٫۵ متر و یا پوشش بارهایی مانند پارکینگ، نیاز به تیرچه دوبل بوده و این اقدام منجر به افزایش هزینه‌های اجرایی بوده و سقف تیرچه بلوک، عملا قابلیت استفاده در دهانه‌های بلند را ندارد.
- آویز تیرهای سقف یوبوت، نسبت به تیرچه بلوک، بسیار کمتر است، در نتیجه ضخامت سقف یوبوت، کمتر از سقف تیرچه بلوک است.
- به دلیل وجود تیرهای آویزدار در سقف تیرچه بلوک، اجرای سقف کاذب ضروری است، ولی سقف یوبوت، سقف صافی را به وجود می‌آورد که نیازی به استفاده از سقف کاذب ندارد.
- سرعت اجرا سقف یوبوت و تیرچه بلوک یکسان است و تقریبا هر 15 تا 20 روز می‌توان یک طبقه از سازه را اجرا کرد.
- سقف یوبوت ضخامت بتن بیشتری دارد، و این باعث شده تا سقف در مقابل آتش مقاومتر باشد، از انتشار آتش جلوگیری میشود.
- بعلت ساختار سقف یوبوت، بلوک‌های تو خالی در داخل بتن ایجاد میشود که این مسئله باعث ایجاد عایق صوتی و حرارتی بسیار مناسب در سقف ساختمان میشود.
مزایای سقف یوبوت
معرفی سقف تیرچه بلوک
سیستم سقف تیرچه بلوک، تلفیق دو روش پیش‌ساختگی و بتن‌ریزی در محل است که در آن، قالب تحتانی کلاً حذف شده و به شمع‌بندی کفایت میشود. همچنین به علت استفاده از بلوک در بین تیرچه‌ها، در این نوع سقف نیازی به سقف کاذب وجود ندارد. ایستایی لازم برای تحمل بارهای زمان اجرا، توسط شبکه‌های پیش‌ساخته آرماتور و یا تیرچه‌های پیش‌تنیده، تامین میشود. شکل پاشنه بتنی تیرچه، طوری است که تکیه‌گاه کافی و مناسبی را برای نصب بلوک‌ها فراهم می‌کند.
حذف قالب و بهبود کیفیت اجرای سقف، به بهترین وجه با استفاده از روش پیش‌ساختگی میسر میشود که در این روش، برای فراهم آوردن امکانات اقتصادی برای ساختن سقف، کل یا قسمت‌هایی از سقف در تراز زمین و در کارخانه‌های مجهز، به طور پیش‌ساخته تولید و سپس به محل اصلی، حمل و نصب میشود.
در این روش، قطعات در شرایطی ساده و با تجهیزات مناسب ساخته شده و در نتیجه هزینه‌ی ساخت، کاهش می‌یابد و نظارت فنی بر ساخت، در شرایط بهتری انجام می‌گیرد. سرعت نصب، حذف قالب‌بندی کف و همچنین نیاز به نیروی انسانی کمتر برای نصب، از مزایای دیگر این روش اجرایی است.
اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک
یک سقف تیرچه بلوک دارای اجزای اصلی به شرح زیر است:
- تیرچه
- بلوک
- میلگرد حرارتی، میلگرد افت و میلگرد منفی
- بتن
تیرچه
تیرچه در عمل به دو صورت خرپایی و پیش‌تنیده ساخته میشود. اکثر تیرچه‌های خرپایی در جهت افزایش سرعت ساخت به صورت پیش ساخته استفاده می شود ولی در مواردی از پروژه ها در جهت کیفیت بهتر و استفاده از بتن ریزی یکپارچه در محل ساخته می‌شوند. تیرچه‌های پیش‌تنیده در کارخانه و با پس کشیدگی آرماتورها و یا سیم‌های فولادی ایجاد میشود. شکل زیر دو نوع تیرچه پیش‌تنیده و خرپایی را نشان می‌دهد.
بلوک
برای پر کردن فضای خالی بین تیرچه‌ها از بلوک‌ها استفاده میشود. این بلوک‌ها تو خالی بوده و جنس آنها از نوع بتن، سفال و یا پلی‌استایرن است. سطح زیرین بلوک‌ها به منظور انجام نازک‌کاری مناسب، صاف است و بلوک می‌تواند وزن سربارهای عادی (مانند عبور افراد) را تحمل کند. لازم به ذکر است که بلوک‌ها در محاسبات مقاومت سقف به حساب نمی‌آیند و همچنین استفاده از بلوک پلی‌استایرن در صورتی مجاز است که بر اساس ابلاغیه وزارت مسکن، از نوع نسوز بوده و دارای تأییدیه فنی از مرکز تحقیقات مسکن باشد.
در انتخاب بلوک‌ها به موارد زیر توجه میشود:
- جنس بلوک‌ها اثر شیمیایی مخربی بر روی بتن، نداشته باشد.
- ارتفاع بلوک‌ها تابعی از ارتفاع کل سقف است.
- ضخامت جدارهای عمودی و افقی بلوک بتنی از 15 میلی‌متر کمتر نباشد.
- بلوک‌های سفالی عاری از ترک و دانه‌های آهکی بوده و رنگ آنها کاملاً یکنواخت باشد.
- سطح بلوک، کاملاً صاف و عاری از خمیدگی باشد و سطح خارجی بلوک، جهت نازک‌کاری شیاردار باشد.
- ضخامت جدارهای عمودی و افقی بلوک سفالی، کمتر از 8 میلی‌متر نباشد.
- بلوک پلی‌استایرن، برای قرارگیری روی تیرچه‌ها نیاز به عرض نشیمن بیشتری در مقایسه با بلوک سفالی دارد.
- بلوک‌های پلی‌استایرن در برابر آتش‌سوزی مقاوم باشند.
میلگردهای افت و حرارت
حداقل سطح مقطع این میلگرد، 25/1 در هزار سطح مقطع دال بالایی (معمولاً به ضخامت 5 سانتی‌متر) در امتداد تیرچه و 75/1 در هزار سطح مقطع دال بالایی در جهت عمود بر امتداد تیرچه است. حداکثر فاصله بین دو میلگرد افت و حرارتی 25 سانتی‌متر است. میلگرد بالایی تیرچه در صورتی که داخل دال 5 سانتی‌متر بالایی قرار گیرد به عنوان میلگرد افت و حرارتی منظور میشود.
بتن پوششی
بتن پوششی، از جنس بتن مسلح با معیارهای فنی مناسب بوده و ضخامت آن (بتن روی بلوک)، نباید از 5 سانتی‌متر یا فاصله محور تیرچه‌ها کمتر باشد.
مراحل اجرای سقف
مراحل اجرای سقف با سیستم تیرچه‌بلوک به شرح زیر است:
- حمل و انبار کردن مصالح تشکیل‌دهنده سقف
- اندازه‌گیری تیرچه‌ها
- بالا بردن تیرچه‌ها و قرار دادن آنها بر روی تیرهای اصلی
- تعبیه بلوک‌های انتهایی و تنظیم فاصله تیرچه‌ها
- قالب‌بندی کلاف‌های عرضی
- شمع‌گذاری و ایجاد خیز مناسب به تیرچه‌ها
- قالب‌بندی کناره‌های سقف
- بلوک‌چینی
- اجرای آرماتورهای افت و حرارت و میلگردهای کلاف‌های عرضی
- کنترل اجرا و آماده‌سازی برای بتن‌ریزی
- ساخت و انتقال بتن
- بتن‌ریزی
- پرداخت سطح بتن
- عمل‌آوری بتن
- باز کردن قالب‌ها و جمع‌آوری تکیه‌گاه‌های موقت
مقایسه اقتصادی سقف یوبوت و تیرچه یونولیت
مقدار مصالح مصرفی در سازه به عواملی همچون منطقه لرزه‌خیزی، تعداد طبقات، میزان کفایت دیوارهای برشی، نظم پلان، کاربری، نوع سیستم باربر جانبی و… بستگی دارد. مقایسه مصالح مصرفی حدودی در سازه‌های با سیستم سقف تیرچه بلوک و یوبوت، به قرار زیر است، این مقادیر، متوسط نتایج به دست آمده برای پروژه‌های اجرا شده است.
*اعداد جدول مربوط به آبان‌ماه 1401 می‌باشد.
با توجه به جدول مقایسه‌ای بالا، بتن مصرفی سقف یوبوت به دلیل وجود دال 7.5 سانتیمتری در قسمت پایینی نسبت به سقف تیرچه فوم بیشتر است. در سایر المان‌های سازه بتن مصرفی برابر است.
میلگرد سقف یوبوت با توجه به وجود یک شبکه میلگرد 
در پایین و بالا نسبت به سقف تیرچه فوم (یونولیت) سنگین‌تر است.
با توجه به محاسبات انجام شده در هر متر مربع سقف تقریبا 1.8 قالب یوبوت قرار می‌گیرد. با در نظر گرفتن مبلغ 45 هزارتومان برای هر قالب، مبلغ نهایی قالب یوبوت در هر متر مربع حدود 80 هزارتومان برآورد میشود. در سقف تیرچه فوم، میزان مصرف یونولیت با منظور نمودن فضای اشغال شده توسط تیرهای اصلی، تیرچه ها، بازشو و … حدود 70 درصد کل سطح سقف برآورد میشود. همچنین در هر متر مربع 1.4 متر تیرچه مصرف میشود. بنابراین مجموع هزینه تیرچه و فوم برای یک متر مربع زیربنا حدود 430 هزارتومان برآورد میشود.
شرکت گنبد فیروزه یکی از شرکت های بزرگ در زمینه تولید بلوک های یوبوت در ایران است. نمایندگی‌های متعدد در اقصی نقاط کشور و همچنین کشور عراق موجب شده تا برای انجام پروژه های کوچک و بزرگ موردتوجه بسیاری از کارفرمایان قرار گیرد. برای دریافت خدمات و بهره مندی از مشاوره رایگان می‌توانید با کارشناسان ما در تماس باشید. جهت اطلاعات بیشتر نیز به وبسایت شرکت مراجعه فرمایید.
